Προστατεύω τον εαυτό μου από τις τοξικές σχέσεις (μέρος β΄)

Το Καλοτάξιδο τηρεί τις υποσχέσεις του και επανέρχεται, ώστε να απαντήσει στις επιλογές που διαθέτουμε, προκειμένου να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από τις τοξικές σχέσεις. 

Σε συνέχεια του άρθρου «Προστατεύω τον εαυτό μου από τις τοξικές σχέσεις, μέρος α΄» και, εφόσον δόθηκε το πλαίσιο αναφοράς για το τι χαρακτηρίζει μια σχέση ως τοξική κλπ, ας βάλουμε πλώρη για τον προορισμό που λέγεται «Διαχείριση». 

Για αρχή, ας σπάσουμε τον megaΣτόχο σε μικρότερα «κομμάτια» και ας ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητες μας πιο σοφά.

Έστω ότι έχουμε δυο βασικές κατηγορίες ατόμων που υπάρχουν στη ζωή μας και που διαθέτουν συμπεριφορές τοξικές για εμάς: Στη μια κατηγορία είναι οι λιγότερο σημαντικοί άνθρωποι π.χ. κάποιος μακρινός συγγενής, συνάδελφος κλπ και στην άλλη κατηγορία, είναι οι σημαντικοί άνθρωποι για εμάς, που μπορεί να είναι κάποιος γονιός, σύντροφος, παιδιά, αδέρφια κλπ. 

Από που θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε; 

Πιθανά από τα άτομα εκείνα που έχουν μικρότερο αντίκτυπο στη ζωή μας. Στόχος μας είναι να αποδεσμευτούμε άμεσα από ότι μας βαραίνει συναισθηματικά και μας απομακρύνει από τις προσωπικές μας ανάγκες. Θέλουμε να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση μας για αυτό επιλέγουμε γρήγορες και πιο εύκολες μάχες, ώστε να πάρουμε πόρους δύναμης για το μετά.

Στη συνέχεια, είναι να εστιάσουμε στους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μας, που έχουν για εμάς μεγαλύτερη επιρροή. 

Η προαναφερόμενη σειρά, εφόσον σε εσένα δεν κάνει νόημα, μπορείς να την αλλάξεις και να την προσαρμόσεις στα δικά σου μέτρα. 

Τι επιλογές υπάρχουν; Επιλογές, ναι! Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις επιλογές για κάθε συνθήκη, για κάθε περίσταση. 

Μια επιλογή, είναι να τους μιλήσουμε για τα συναισθήματα μας και να τους εξηγήσουμε τον αντίκτυπο που έχει σε εμάς αυτή τους η συμπεριφορά (feedback). Για ορισμένους, μια καλή στρατηγική είναι τόσο να τους εξηγήσουμε την δυσφορία που αισθανόμαστε, όταν εκείνοι αναπτύσσουν προς εμάς ελεγκτικές ή χειριστικές συμπεριφορές και, να τους επικοινωνήσουμε τι είναι αυτό που θα θέλαμε να κάνουν διαφορετικά στο μέλλον (feedforward), ώστε να αποκατασταθεί η μεταξύ μας σχέση (εφόσον θέλουμε να αποκατασταθεί). 

Εκτός του ότι, οφείλουμε στον εαυτό μας να εκφράσουμε τη γνώμη μας με αυτοπεποίθηση και να μην «μπουκώσουμε» τα συναισθήματα μας, σε αρκετές περιπτώσεις έχει παρατηρηθεί πως η άλλη πλευρά -που είναι για εμάς τοξική-, δύναται να συντονιστεί με το πλαίσιο που εμείς οι ίδιοι έχουμε ανάγκη, αρκεί να γνωρίζει ποιο είναι αυτό. Ας δώσουμε την ευκαιρία τόσο στον εαυτό μας, όσο και σε εκείνους για μια θετική αλλαγή. Δεν θα μάθουμε, εάν μπορούν να λειτουργήσουν με νέες και πιο υποστηρικτικές συμπεριφορές προς εμάς, εάν δεν τους το επικοινωνήσουμε και κυρίως εάν δεν το αιτηθούμε. 

Μια δεύτερη επιλογή, αφήνοντας στην άκρη το θυμικό στοιχείο, είναι να διακόψουμε τη σχέση στην περίπτωση που μας είναι καθαρό πως δεν δύναται να ικανοποιήσει τις προσδοκίες μας και τις ανάγκες μας -όπως ο καθένας τις ορίζει αυτές-. Να ευχαριστήσουμε τα άτομα για όλες τις εμπειρίες και τα μαθήματα που μας διδάξανε και να τους αποχαιρετίσουμε με αγάπη. Άλλωστε, μας ενδυνάμωσαν σε γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο καθώς χάρη σε αυτούς, αναπτύσσουμε νέες συμπεριφορές και λαμβάνουμε αποφάσεις που αφορούν την προστασία του εαυτού μας. Για κάθε συμπεριφορά και για κάθε άνθρωπο που μπαίνει στη ζωή μας, υπάρχει ένας λόγος. Στην προκειμένη περίπτωση είναι το ξεβόλεμα μας και η αφετηρία για νέες δράσεις, άρα και νέα αποτελέσματα. 

Μια τρίτη επιλογή, είναι να διατηρήσουμε μια επιφανειακή επαφή με τα άτομα, που έχουμε χαρακτηρίσει ως τοξικά. Η συγκεκριμένη επιλογή, συνδέεται με την απόφαση μας να επιλέγουμε με μεγαλύτερη ακόμη προσοχή τι θα μοιραζόμαστε και τι όχι μαζί τους. Ακόμη, μπορούμε να επιλέξουμε και χρονικά όρια για αυτά τα άτομα, για παράδειγμα πόσο χρόνο θα τους διαθέτουμε και για πόσο χρόνο θα «συνυπάρχουμε» σε ένα κοινό πλαίσιο. Τα χρονικά όρια, είναι ιδιαίτερα υποστηρικτικά σε περιπτώσεις που αναγνωρίζουμε κάποιου είδους δυσλειτουργία σε οικογενειακές συγκεντρώσεις.  

Μια τέταρτη επιλογή είναι να επαναπροσδιορίσουμε τους όρους του συμβολαίου της σχέσης που διατηρούμε μαζί τους καθώς και τα όρια αυτής. Αλήθεια έχουμε θέσει ξεκάθαρα όρια, ώστε να μην επιτρέπουμε την παραβίαση από πλευράς τους; Αν ναι, το τηρούμε πάντα από πλευράς μας; Μήπως μπορούμε ακόμη καλύτερα; Έχουμε καταστήσει σαφές ποιο είναι το λεπτό σημείο σε επίπεδο συμπεριφοράς που εφόσον ξεπεραστεί από πλευράς τους, εμείς δεν θα μείνουμε παθητικοί δέκτες αλλά θα αναλάβουμε την ενεργητική μας υπεράσπιση; Γνωρίζουμε εμείς για τον εαυτό μας «ΤΙ» θέλουμε και «ΓΙΑΤΙ», θέλουμε αυτό που θέλουμε; Εάν η απάντηση είναι θετική, τότε είναι να επιτρέψουμε στην κυρία διεκδικητικότητα να σηκώσει σημαία και να πούμε ΟΧΙ -χωρίς ενοχές-, σε ότι δεν μας εκφράζει. 

Η ευτυχία μας, εξαρτάται από εμάς και έχουμε καθήκον να φροντίσουμε τον εαυτό μας. Σε αρκετές ομιλίες μου, αναφέρω το εξής: «Αν γινόμαστε εμείς οι ίδιοι γονείς του εαυτού μας, θα μας επιτρέπαμε να μην παλέψουμε για μια καλύτερη και ισορροπημένη ζωή;Θα λέγαμε στο παιδί μας, να τα παρατήσει ή μήπως θα του λέγαμε να παλέψει;» Εσύ, τι λες; 

Το περιβάλλον στο οποίο είτε μεγαλώνουμε, είτε καλούμαστε να συνυπάρξουμε με άλλους ανθρώπους στην πορεία της ζωής μας, μας επηρεάζει όμως δεν μας καθορίζει! Αυτό θα συμβεί μονάχα, εάν εμείς οι ίδιοι το επιτρέψουμε και βολευτούμε στην καρέκλα όχι του σκηνοθέτη, αλλά του «κομπάρσου». 

Το να θέτουμε υγιή όρια και να προστατευτούμε τον εαυτό μας, επιτρέπεται! Δεν είναι εγωιστικό. Έχουμε δικαίωμα να υπάρχουμε με τον τρόπο που εμείς θέλουμε. Τα όρια δεν είναι είδος τιμωρίας, είναι προστασία! Για παράδειγμα μπορείτε να φανταστείτε μια κοινωνία δίχως νόμους; Μπορείτε να σκεφτείτε τι θα γινόταν εάν τα κράτη μεταξύ τους δεν είχαν διακριτά σύνορα, τι θα μπορούσε να συμβεί και τι αντίκτυπο θα είχε αυτό στην ελευθερία μας; Άρα, τα όρια τα χρειαζόμαστε!   

Μόνο μέσα σε όρια, μπορεί κάποιος να αισθανθεί ασφάλεια, και εμπιστοσύνη. Τα όρια συμβάλλουν στην ανάπτυξη και εξέλιξη μας. Όταν επομένως τα όρια, οι παράμετροι καθώς και οι συνέπειες είναι ξεκάθαρα -τόσο για εμάς, όσο και για το περιβάλλον μας-, οι άνθρωποι τα σέβονται. Συμπεριφέρονται «σωστά» καθώς γνωρίζουν τι θα τους κοστίσει εάν δεν συμμορφωθούν. Είναι μια διαδικασία που μας δυναμώνει και σε καμία περίπτωση, δεν μας χαρακτηρίζει ως «κακό» σύντροφο, γονέα, αδερφό κλπ. 

Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να ελέγχει τις σκέψεις που κάνει, να διαχειριστεί τα συναισθήματα του καθώς και να αναπροσαρμόσει τις συμπεριφορές του. Το ίδιο ισχύει και για εσένα! Στην περίπτωση που εκτιμήσετε πως έχετε ανάγκη από κάποιου είδους στήριξης, ειδικοί υπάρχουν. Βρείτε κάποιον που σας εμπνέει εμπιστοσύνη και εργαστείτε με έναν επαγγελματία σύμβουλο, coach, ειδικό ψυχικής υγείας που θα σας δώσει τεχνικές και την κατάλληλη υποστήριξη για να πετύχετε την επιθυμητή αλλαγή. 

Τροφή για σκέψη για όλους όσους φλερτάρουν με την επιθυμία να απαλλαγούν από τοξικές συμπεριφορές και επιλογές για δράση για τους πιο τολμηρούς!